Erkal Mimarlık tarafından tasarlanan Antalya Nekropol Müzesi, Antalya’nın tarihi derinliklerini M.Ö. 200-300 yıllarına kadar gün yüzüne çıkaran bir projedir. Nekropol alanı, antik çağlarda gerçekleşen bir sel felaketinin altında korunarak günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. 2005 yılında ulusal bir yarışmayla başlatılan ve 2008 yılında inşaat kazısı sırasında ortaya çıkan antik nekropol kalıntılarıyla birlikte tamamen farklı bir boyut kazanan Türkiye’nin ilk nekropol müze projesi, sadece antik dönemin izlerini günümüze taşımakla kalmıyor, aynı zamanda Antalya’nın kültürel gelişiminde de önemli bir rol oynuyor.
Müze, iki ana program elemanıyla tarihi ve doğal peyzajı ziyaretçilere sunuyor: Birincisi, nekropolü keşfetmeyi sağlayan yürüme yolları; ikincisi ise antik döneme ait buluntuların sergilendiği ve dönemin yaşam-ölüm döngüsünün görselleştirildiği kapalı ve yarı açık mekânlardan oluşan müze yapısı. Yapının mimari kurgusu, kentin kimliğini koruyucu bir örtüyle pekiştirirken, ziyaretçilere nekropolün eşsiz dokusunu deneyimleme imkânı tanıyor. Müze, kent katmanında oluşturulan koruyucu örtü ve bu örtünün altındaki traverten yapısının doğal dokusuyla uyumlu bir şekilde tasarlanmış.
Nekropol alanı, travertenin içinde yüzyıllar boyunca el işçiliği ile oluşmuş bir ekolojik peyzaj parçası. Bu alan, doğal topoğrafyası ve ritüel alanı olarak antik dönem halkının yaşamında önemli bir yer tutmuş. Müze, travertenin mikro ve makro ölçekteki özelliklerini vurgulayan bir yürüme yolu tasarımı ile ziyaretçileri nekropolün gizemli dünyasına davet ediyor. Çelik taşıyıcı sistemle oluşturulan yollar, mezarların arasında özenle kazılmış kuyu temeller üzerine inşa edilmiş.
Müze yapısı, 1400 m²’lik kapalı ve yarı açık sergileme alanlarına sahip. Aynı zamanda toplantı salonları, ofisler, kafe, mağaza, teknik birimler ve müze destek birimlerini de içinde barındırıyor. Nekropol alanı üzerinde yer alan gezi yolları ve platformlar, ziyaretçilere tarihî alanda dolaşma ve dinlenme imkânı sunuyor. Ayrıca yarı açık bir dinleti alanı da kültürel etkinliklere ev sahipliği yapıyor.
Antalya Nekropol Müzesi, kentin tarihi mirasını modern yaşamla buluşturarak hem kent sakinlerine hem de ziyaretçilere geçmişle anlamlı bir bağ kurma fırsatı sunuyor.
Fotoğraflar: Ömer Kanıpak, Yerçekim