Fransız fotoğrafçı ve sokak sanatçısı JR, Paris’in tarihi opera evi Palais Garnier’in restorasyon sürecinin bir parçası olarak yapının cephesine “Retour à la caverne” (Mağaraya Dönüş) adlı bir enstalasyon tasarladı. Kentin merkezi noktasında açık hava performatif sanat gösterisi sunan tasarım adeta bir opera gösterisi gibi iki anıtsal perdede gerçekleşti. Öncesinde Louvre Müzesi, Trocadero Esplanade, Farnese Sarayı ve Strozzi Sarayı gibi ikonik mekânları sanat eserine dönüştüren sanatçı, Paris’teki gösterisiyle de büyük ilgi topladı. İlk perdede ön cephe anamorfoza uğrayarak kayalar ve ışıkla dolu bir geçide açılan geniş bir mağaranın girişi haline gelirken ikinci perdede restorasyon sürecinde gridlere bölünen hücrelerin her birinde insan figürleri belirli sekanslarla bütüncül bir sahne anlatısına imza attı.
Eylül ayında sahne alan gösterinin ilk perdesi ‘L’entrée de la caverne’ de ilk bakışta cephe, Paris anıtlarının kırılganlığının ve sonsuzluğunun bir yansıması olarak harabe halinde görünüyor. Ancak daha yakından incelendiğinde eser, kalıcı inşaat halindeki bir sanat eseri olarak da yorumlanabilir. Asırlık bina ve doğal oluşumların yanı sıra, bu enstalasyon ve anıtı fiziksel olarak destekleyen gerçek ve gerekli çalışmalara referans niteliğinde çağdaş iskeleler de mevcut.
Wagner ve Berlioz gibi bestecilerin operalarının sahnelenişini yansıtan siyah beyaz bir fotoğraf kolajıyla elde edilen tasarım, ışık ve kayalardan oluşan devasa bir mağaranın girişi olarak algılanıyor.
Kasım ayında sahne alan ikinci perde ‘Dans la caverne’ de ise mağaranın girişi Opera’nın tüm cephesi boyunca genişletilmiş ve herhangi bir mimari özellik yerine, duvarlar tarih öncesi mağara resimlerini çağrıştıran insan izleriyle dekore edilmiş. Palais Garnier enstalasyonu, izleyicileri doğal dünyadan ilham alan bir romantizme geri dönmeye teşvik ediyor. Mağara, Platon’un mağara alegorisini çağrıştırarak izleyicileri içeri bakmaya davet ediyor – çıkışın bilgiye ve dünyayı anlamaya götürdüğü bir yer.
İlk Perde, binanın sütunlarının klasik mimarisini jeolojik bir açıklığın arkaik yapısıyla harmanlayarak bale ve operanın kökenlerine gönderme yaptıysa, Perde İki izleyenleri zamanda daha da geriye gitmeye davet ediyor. Mağara, sakinlerini dünyanın şiddetinden koruyan koruyucu bir yer haline geliyor. “Karanlık, ışığı ortaya çıkarır” mesajı insan figürlerinin ‘LIGHT’ kelimesini oluşturmasıyla vurgulanıyor.
Kaynaklar: zoemagazine.net, domusweb.it
İkinci perdeyi https://www.jr-art.net/projects/chiroptera websitesinden izleyebilirsiniz.