Diğer Zekalar: HEK’te İnsan Dışı Zekaların Peşinde

Basel’deki HEK (House of Electronic Arts), 10 Mayıs-10 Ağustos 2025 tarihleri arasında “Other Intelligences” başlıklı uluslararası grup sergisine ev sahipliği yapıyor. Açılışı 9 Mayıs Cuma günü gerçekleşen sergi, yapay zeka sistemleriyle, doğadaki farklı zeka biçimlerini bitkilerden mantarlara, hayvanlardan mikroskobik canlılara kadar yan yana getirerek bu farklı düşünme biçimlerinin toplumsal ve ekolojik etkilerini sorguluyor.

Fotoğraf : Franz Wamhof

Küratörlüğünü Sabine Himmelsbach ve Marlene Wenger’in üstlendiği sergi; yapay zekanın görüntü üretimi, bitkilerin algılama biçimleri, mantar ağlarının elektriksel sinyalleri ve insan sonrası senaryolar gibi geniş bir yelpazede işlere yer veriyor. CROSSLUCID, Dotdotdot ve Niculin Barandun gibi sanatçılar, yapay zeka destekli video yerleştirmelerinde izleyicilerin hareketlerini dahil ederken; Špela Petrič’in yerleştirmesi, bir salatalıkla bir yapay zekanın etkileşimini zaman atlamalı kayıtlarla görünür kılıyor.

Fotoğraf : Franz Wamhof

Susanne Hartmann’ın mikolojik evreni; Isabell Bullerschen’in ziyaretçileri kendi bağırsaklarında bir empati yolculuğuna çıkaran VR deneyimi; Yiming Yang’ın örümcek benzeri robotu Splice; Sookyun Yang’ın böcek-robot melezleri ve Joey Holder’ın insan sonrası dönemde AI ile evrimleşen süper organizmaları, serginin merkezinde yer alan temaları beden, zihin, uyum, türlerarası iletişim derinleştiriyor.

Sergi ayrıca, Alice Bucknell’in izleyiciye Los Angeles’ta bir yangın ya da kurt sürüsü olma imkanı sunduğu oyunvari videosuyla, ya da Patricia Domínguez’in şifalı bitkilerin zekasına odaklanan işlerinde olduğu gibi, insan-merkezli olmayan bakış açılarını teşvik ediyor.

Fotoğraf : Franz Wamhof

“Other Intelligences”, HEK’in önceki sergileri “Entangled Realities” (2019) ve “Earthbound” (2022) ile paralellik kurarak, teknoloji, doğa ve sanat kesişiminde yeni düşünme biçimlerini görünür kılmayı amaçlıyor. Sergiye eşlik eden etkinlik programında sanatçı konuşmaları, atölyeler ve rehberli turlar da yer alıyor.

Basel sonrası, sergi 10 Ekim–23 Kasım 2025 tarihleri arasında Eindhoven’daki MU Hybrid Art House’a, ardından Aralık 2025–Ocak 2026 döneminde Milano’daki MEET Digital Culture Center’a taşınacak.

Kaynak: hek.ch