Çin’in Zhejiang eyaletinde yer alan ve yüzyıllar boyunca taş çıkarımı için kullanılan Huangyan Taş Ocağı, uzun süre atıl kaldıktan sonra yeniden işlevlendirme projesi ile yeni bir kimliğe kavuşuyor. DnA (Design & Architecture) imzalı Kültür ve Sanat Merkezi projesi; terk edilmiş endüstriyel alanı yeniden işlevlendirerek, doğal peyzajın ve tarihsel mirasın çağdaş yaşamla buluştuğu bir kamusal mekana dönüştürüyor. Zamanın izlerini taşıyan mağaralar, göletler ve kaya dokuları korunurken; mekana eklenen yeni işlevler ile de ziyaretçileri kültür, sanat ve doğa ile etkileşim kurmaya davet ediyor.
Proje, ziyaretçilerin yerel Huangyan kültürü ve doğal çevresiyle etkileşime girebileceği bir “kentsel yaşam odası” oluşturmayı hedefliyor. Terk edilmiş taş ocağının çok işlevli bir mekana dönüştürülmesiyle bugün kültürel etkinlikler ve topluluk buluşmaları için bir vitrin işlevi gören alan, 20.000 metrekarelik bir arazi üzerinde üç taş ocağı ve bir galeri alanından oluşuyor. 1 No’lu Taş Ocağı “Kentsel Yaşam Odası” olarak kentin belleğini kahve salonu, atölye, okuma ve konferans alanlarıyla yeniden canlandırırken; 2 No’lu Taş Ocağı ise doğal akustiği sayesinde tiyatro ve sahne alanlarını içeriyor. Gizli Bahçe olarak da tanımlanan 3 No’lu Taş Ocağında ise birbirine bağlı dar tünellerden oluşan restoran, kafe ve resepsiyon alanları bulunuyor.
Projenin tasarımı; gerekli dolaşım yollarının eklenmesi, taş ocağının mevcut geometrisinden yararlanılarak genişletilmiş platformlar ve mekanlarla oluşturulan duraklama noktaları gibi yaklaşımlarla destekleniyor. Bu yeni düzenlemeler, bir yandan ziyaretçilerin alanda rahatça dolaşmasını sağlarken diğer yandan insan ölçeğindeki aktiviteler ile taş ocağının endüstriyel ölçeği arasında karşıtlık yaratıyor.
Dolaşım güzergahı planlanırken; yerel peyzaj estetiğini yansıtan kültürel sembol olması ve taş ocağının dar girişine, kısıtlı inşaat koşullarına uygun çözümler sunması amacıyla örülmüş ahşap kemer köprüler kullanılmış. Mekan boyunca görsel ve işlevsel bağ kuran kemerler, taş ocağındaki dolaşım akışını yönlendiriyor.
Taş ocağının içinde, “Huangyan” (kelime anlamıyla “Sarı Kaya”) sarı mineral birikimleri bulunuyor. Yüzyıllar süren elle taş çıkarımı sonucunda ortaya çıkan mineral kesitleri, alanın tanımlayıcı görsel özelliği olan devasa sarı tonlu doğal kaya resimlerini oluşturmuş. Mekanda yapılan aydınlatma tasarımı da mekana özgü bu özelliği vurgulamak amacıyla özel olarak tasarlanmış.
Taş ocağında aynı zamanda yeraltı su birikimlerinden oluşan turkuaz-mavi havuzların bulunduğu geniş yeraltı odaları bulunuyor. 1 ve 2 No’lu taş ocaklarındaki bu su kütleleri, sarı kaya resimleriyle çarpıcı bir renk karşıtlığı yaratarak alanın bir diğer önemli mekansal özelliği olarak öne çıkıyor.
Huangyan Taş Ocağı Kültür ve Sanat Merkezi, geçmişin izlerini taşıyan endüstriyel mirası koruyarak çağdaş kültürel yaşama kazandırıyor. Doğal peyzajın, tarihsel belleğin ve mimari müdahalenin uyum içinde buluştuğu proje, yalnızca terk edilmiş bir taş ocağını dönüştürmekle kalmıyor; aynı zamanda kente yeni bir kültürel odak noktası kazandırıyor.
Proje Yılı: 2024
Lokasyon: Taizhou, Çin
Mimar: DnA
Fotoğraflar: Ziling Wang , Weiqi Jin