Cengiz Bektaş ve Seyahatleri
Mimarlığımızın büyük ustalarından Cengiz Bektaş, 1934 yılında Denizli’de doğdu. 2020 yılında kaybettiğimiz Bektaş, 86 yıllık ömrüne başta mimar, sanatçı, şair-yazar , öğretmen ve gezgin olmak üzere pek çok unvan sığdırdı. Orta öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi’nde tamamladı. Bu süre zarfında tatillerini seyahat etmeye adayan Cengiz Bektaş’ın kaleme aldığı gezi yazıları çeşitli dergilerde yayınlanmaya başladı. Edebiyat dünyasına adım atan Bektaş, bu gezilerde deneyimlediği yapılardan oldukça etkilendi ve mimar olmaya karar verdi. Yüksek öğrenimine İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nde başlayıp 1956 yılında Almanya’ya giderek Münih Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde eğitimini tamamladı. 1959 yılında mezun olduktan sonra 1962’ye kadar dönemin ünlü mimarları Fred Angerer ve Alexander Baron von Branca ile çalışma fırsatı buldu. Bunun yanında 6 yıllık yurt dışı serüveninde Almanya ve pek çok Avrupa ülkesine seyahatler gerçekleştirdi. Bu seyahatleri mimari ve kültürel birer keşif olarak yorumlayan Bektaş, mimarı yapıların ancak o yapının içinde olarak kavranabileceğine inanmıştır. Yapılara yapılan yolculukların, ders kitaplarında görülemeyecek detayları ortaya çıkardığını savunmuştur.
Cengiz Bektaş Frankfurt Seyahatinden
Uygulamalı Sanatlar Müzesi
Mimar: Richard Meier
Cengiz Bektaş Frankfurt Seyahatinden
Frankfurt İletişim Müzesi
Mimar: Günter Behnisch
Cengiz Bektaş Danimarka Seyahatinden
Cengiz Bektaş Viyana Seyahatinden
Hundertwasser Evi
Mimar: Friedensreich Hundertwasser
Bektaş, 1962 yılında yurda dönüş yaptı. ODTÜ’de bir yıl akademide görev aldı. Bektaş’ın akademik kariyeri bununla sınırlı değildir. Zafer Mühendislik Mimarlık Yüksek Okulu, Trakya Üniversitesi ve son olarak Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi başta olmak üzere yıllar boyunca yüzlerce genç mimar Bektaş’ın vizyonundan ve bilgisinden istifade etmiştir.
Cengiz Bektaş Harran Seyahatinden
Cengiz Bektaş İstanbul, Mağlova Su Kemeri
Cengiz Bektaş İasos Antik Kenti Seyahatinden
Cengiz Bektaş Gebze Seyahatinden
Cengiz Bektaş Ayvalık Seyahatinden
1963 yılında kendi ofisini kuran mimar, ilk yıllarında ağırlıklı olarak yarışma projelerine katılır. Bu süreçte 25’i aşkın ödül alır. 60 yılı aşkın meslek hayatında; edebiyatçı olması vesilesiyle ruhunu tam kavrayabildiği Türk Dil Kurumu Binası, babasının tüm sermayesini koyarak yaptırdığı ve babasının adını taşıyan Hacı Halil Bektaş İlkokulu, ülkemizin ilk modern camisi sayılan Etimesgut Camii, Mersin’in simgesi olan ve 2000 yılına kadar Türkiye’nin en yüksek binası olan Mertim, Ağa Han Mimarlık Ödüllü Olbia Sosyal Özek Akdeniz Üniversitesi gibi pek çok eser ortaya koymuştur. Şüphesiz ki bu yapıların hepsi, büyük ustanın da bir parçası olmaktan gurur duyduğu Anadolu coğrafyasına ve kolektif hafızamıza kazınmıştır.
TDK Binası
Mimar: Cengiz Bektaş
Etimesgut Camii
Mimar: Cengiz Bektaş
Olbia Sosyal Özek Akdeniz Üniversitesi
Mimar: Cengiz Bektaş
Cengiz Bektaş, ülkemizin önemli mimarlarından biri olmasının yanında edebiyatçı kimliğiyle de öne çıkmıştır. Gençlik yıllarından itibaren pek çok edebiyat dergisinde eserleri yayınlanmıştır. Çeşitli şiir yarışmalarında -Bedri Rahmi’nin jüri olduğu da dahil olmak üzere- birincilik ödülleri kazanmış olup şiirleri birçok dile çevrilmiştir. Aynı zamanda önemli bir gezgin olan ünlü mimarın Mavi Anadolucular ile gerçekleşmiş olduğu “Mavi Yolculuklar”, kültür tarihimize damga vuran gezilerin başında gelmektedir. Halikarnas Balıkçısı, Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol gibi isimlerle gerçekleştirdiği bu gezilerde Bektaş, Anadolu’nun kültürel ve mimari ruhunu yerinde gözlemleyerek özümsemiş, bu seyahatlerden damıttığı görgü ve “Anadolululuk” onun mimari kariyerinin dönüm noktalarından biri olmuştur.
Cengiz Bektaş Los Angeles Seyahatinden
Museum of Contemporary Art
Cengiz Bektaş Chicago Seyahatinden
Oak Park’ta bir Ev
Mimar: Frank Lloyd Wright
Bektaş, çok yönlü bakış açısı ile birçok mimara ilham olmuş unutulmaz bir isimdir. Seyahat etmenin ve yerinde görmenin mimarlık pratiğindeki önemini çokça dile getirmiş ve uygulamalı olarak mimari yapılarındaki başarılarıyla da söylemlerini tasdik etmiştir. Cengiz Bektaş’ın gerek yurt dışı gerekse yurt içinde yaptığı seyahatlerinin fotoğraflarına SALT Araştırma Mimarlık ve Tasarım Arşivi’nden ulaşabilirsiniz.
Kaynak: archives.saltresearch.org, gzt.com/arkitekt