Müze Gazhane’de konumlanan do[x]architecture imzalı ‘İklim Müzesi’ Mayıs 2023’te ziyarete açıldı. Proje kapsamında geçmişte Gazhane’nin gaz temizleme tesisi olarak kullanılan iki binası yeniden işlevlendirilerek müzeye dönüştürüldü. ‘İklim Krizi’ temasıyla hayata geçirilen müze, 21. yüzyılın kaçınılmaz sorununa dikkat çekerken bir yandan da krizin doğal ve insan kaynaklı sebeplerini mercek altına alıyor.
Endüstri devrimi ile hızla artan fosil yakıt (kömür, petrol, doğalgaz) kullanımına ve Hasanpaşa Gazhanesi’nin faaliyet gösterdiği dönemde fosil yakıt kullanılarak enerji üretilen bir tesis olarak rolüne vurgu yapan sergi, mekanın kendi eleştirisi için de bir zemin yaratıyor. Sergide, müze deneyimini daha erişilebilir ve kapsayıcı hale getirmek için bilgi verici görseller ve etkileşimli alanlar yer alır. Ziyaretçiler, yükselen deniz seviyeleri, aşırı hava olayları, eriyen buzullar ve yangınlar gibi iklim krizi etkilerini simüle eden etkileşimli sergiler aracılığı ile iklim krizini deneyimleyebilir ve gerçek zamanlı verilere/bilgilere ulaşabilirler. İklim değişikliğinin etkilerini yansıtan fotoğraflar, video projeksiyonlar, belgeseller ve iklim bilimciler ile yapılan röportajlar ise ziyaretçilere iklim değişikliği ile ilgili güçlü bir deneyim sunar.
Müze Gazhane’nin yeni işlev şemasında atölye ve etkinlik alanları ile entegre çalışabilecek şekilde konumlandırılan İklim Müzesi, bu mekanlar aracılığı ile ziyaretçilerin araştırmacılar ve aktivistler ile bir araya gelmesini sağlar, iklim kriziyle mücadelede toplum katılımı ve iş birliğinin önemine vurgu yapar, eyleme geçilebilecek stratejilerin geliştirilmesine olanak tanır ve diyaloğu teşvik eder.
Sergi tasarımında içine yerleşilen tarihi mekana minimum oranda temas etme fikri benimsenmiştir. Yapının endüstriyel dilinin ve işlevinin doğasından gelen makineler, borular, süzgeçler tarihi dokuyu ve atmosferi bozmayacak şekilde korunmuş ve sergi kendi taşıyıcı sistemi içerisinde çözümlenmiştir. Tüm binaya yayılan sergi, içeriği gerektirdiğinde etkileşimli alanlar yaratabilen ve istendiğinde hızlıca söküm ve montaj imkanı tanıyan esnek bir kurguya sahiptir. İklim krizi konusunda güncellenen verilere adaptasyonu sağlamak ve bilgi panolarının atık malzeme çıkarmadan hızlıca değiştirilebilmesi için panoların strüktüre asıldığı bir sistem tercih edildi.
Doğal ışık kontrolünün zor olduğu endüstriyel yapılarda her bir sergi bölümü kendi aydınlatma çözümü ile ele alındı. Sergi strüktürü için sürekliliği sağlayan metal boru profil, bilgi panoları için mdf paneller kullanıldı. Mekanın zemin ve duvar malzemeleri/renkleri endüstriyel karakteri devam ettirecek nitelikte tercih edilerek serginin mekandan ayrışması ve sürekliliğinin algılanabilir olması sağlandı.
Proje Adı: Müze Gazhane İklim Müzesi
Proje Yeri: Hasanpaşa – Kadıköy – İstanbul
Proje Ofisi: do[x]architecture
Tasarım Ekibi: Dicle B. Özdemir, Kadir Uyanık
Proje Ekibi: Tuncay Güner, Damla Çolakoğlu
Proje Yöneticisi: Dicle B. Özdemir
İşveren: İstanbul Büyükşehir Belediyesi & Gürsoy Grup Restorasyon
Ana Yüklenici: Gürsoy Grup Restorasyon
Alt Yüklenici: Karınca Reklam, The Mob
Konsept Tasarım: do[x]architecture
Uygulama Projesi: do[x]architecture
Mobilya Tasarımı: do[x]architecture
Sergi İçerik: Prof. Dr. Levent Kurnaz, Dr. Ümit Şahin
Grafik Tasarım: Pompaa
Görsel – İşitsel Proje Yapım: Map Global
Danışman: Ömer Madra
Fotoğraf: Alp Eren – Altkat Architectural Photography
Proje Başlangıç Yılı: 2019
Proje Bitiş Yılı: 2021
İnşaat Başlangıç Yılı: 2020
İnşaat Bitiş Yılı: 2023
Toplam İnşaat Alanı (m2): 1030 m2