Udaipur, Hindistan’da, Studio Saar tarafından tasarlanan Third Space Kültür ve Öğrenme Merkezi, geleneksel Hint mimarisini modern bir anlayışla harmanlaması yönünden dikkat çekiyor. Çocuklara ve geniş topluluğa bir dizi etkinlik ve atölye alanı sunan merkez, ev ve okul arasında üçüncü bir alan yaratıyor. Dharohar adlı kâr amacı gütmeyen kuruluş için inşa edilen yapı, yerel kültürü yaşatırken aynı zamanda çağdaş bir tasarım dili oluşturmayı başarıyor. Third Space’in tasarımı, farklı işlevleri barındırabilmesi için açık alanlarla kapalı mekânların dinamik bir şekilde bir araya getirilmesi üzerine kurulmuş.
Third Space, geleneksel Hint şehir evlerinden (haveli) ilham alınarak tasarlanmış. Bu evlerin avlulu yapısını temel alan bina hem iç hem de dış mekânlarda çeşitli etkinlikler için esnek bir kullanım sunuyor. İç avlu, sergi, performans ve toplantılar için kullanılabilen esnek bir alan olarak merkezin kalbinde yer alıyor.
Geleneksel Hint mimarisinin önemli unsurlarından biri olan delikli mermer ekranlar (jali), binanın dış cephesini sararak hem mahremiyet sağlıyor hem de ışık ve havanın kontrollü bir şekilde içeri girmesine olanak tanıyor. Bunun yanı sıra, binanın farklı bölümlerinde rüzgâr tutucu nişler ve konsollar (gokhra) kullanılmış. Bu unsurlar, yapının işlevselliğini artırırken estetik bir zenginlik de katıyor.
Merkezin girişinde, Rajasthan’ın ünlü basamaklı kuyularından (Baori) esinlenerek tasarlanmış büyük bir atriyum yer alıyor. Bu alan, kafe ve mağazayla çevrelenmiş, oturma ve sosyalleşme alanı olarak hizmet veriyor. Atriyumdan geçilerek ulaşılan zemin kat ise esnek sergi ve performans alanı olarak tasarlanmış. İç mekânda bu tür açık ve ortak alanlar, atölye çalışmaları ve etkinlikler için daha bölümlere ayrılmış odalarla dengelenmiş.
Third Space’in çatısında yer alan gölgelik, metal bir ızgara üzerinde dokuma bambu yelkenlerle oluşturulmuş ve bu alan, parkur ve kaykay gibi macera dolu oyun aktiviteleri için ayrılmış. Binanın farklı bölümlerinde ise büyük bir tırmanma duvarı, sinema, metal bir kaydırak ve şehir manzarasına hâkim bir gözetleme kulesi gibi eğlenceli unsurlar bulunuyor.
Binanın inşasında kullanılan malzemeler ise sürdürülebilirlik anlayışını yansıtıyor. Yerel ve geri dönüştürülmüş malzemelerin tercih edilmesi, çevre dostu bir tasarım yaratma çabasını gösteriyor. Atık mermer parçaları delikli ekranlarda kullanılırken, kalan parçalar ise iç mekân döşemelerinde değerlendirilmiş. Studio Saar, bu proje ile mimari mirası modern bir yorumla yeniden hayata geçiriyor.
Proje Yılı: 2023
Lokasyon: Udaipur, Hindistan
Mimar: Studio Saar
Fotoğraflar: Edmund Sumner, Ankit Jain