Günümüzde yenilenebilir ve sürdürülebilir özellikleriyle öne çıkan malzemelerden biri olan mantarın üreticilerinden Corticeira Amorim, ‘City Cortex’ kültürel araştırma programı kapsamında malzemenin kentsel tasarımda kullanımına yönelik yeni olasılıkları keşfetmek için Lizbon’u bir test alanı olarak kullandı. Küratörlüğünü Guta Moura Guedes’in üstlendiği ve experimentadesign tarafından geliştirilen program için dünyaca ünlü mimar ve tasarımcılar Eduardo Souto de Moura, Diller Scofidio + Renfro, Gabriel Calatrava, Leong Leong, Sagmeister & Walsh ve Yves Behar, bir dizi kamusal enstalasyon yarattı. Enstalasyonlar 6 Haziran 2024 tarihinde Belém ve Trafaria’da halka sunuldu.
Conversadeira II – Eduardo Souto de Moura
Pritzker Ödüllü mimar Eduardo Souto de Moura’nın ‘Conversadeira II’ adlı büyük mantar sandalyesi, sohbet etmek veya ‘ortak bir sessizlik anı’ yaratmak için tasarlanmış. Lizbon’un MAAT müzesinin önünde yer alan tasarım, kentsel keşifler için bir duraklama ve dinlenme noktası olarak çift kişilik bir koltuk görevi görüyor ve kentsel iç mekân kavramını inceliyor.
Second Skin – Diller Scofidio + Renfro
Diller Scofidio + Renfro’nun ‘Second Skin’ adlı enstalasyonu, Biblioteca Municipal de Belém yakınında konumlanan kamu bahçesindeki ağaç gövdelerini mantarla çevreleyerek açık havada okuma odası yaratıyor. Yakındaki bir belediye kütüphanesiyle iş birliği yapan mimarlar, mantar enstalasyonlarında farklı temalardaki kitaplara yer verdi.
Lily Pad – Leong Leong
Leong Leong’un kurucuları Dominic Leong ve Chris Leong’un tasarladığı ‘Lily Pad’ enstalasyonu ‘bir oyun alanı olarak şehir’ kavramından ilham alıyor. Tasarımın çıkış noktasını “Bedenler ile çevrelerindeki şehir arasındaki ilişki nedir?” ve “Nasıl rahatlık ya da dinlenme bulurlar?” soruları belirledi.
Port All – Yves Behar
Tasarımcı Yves Béhar’ın 1519 yılında inşa edilen Torre de Belém’den esinlenerek tasarladığı ‘Port All’, Lizbon’un misafirperver ruhunu özetleyen sembolik bir geçiş anı öneriyor. Mantar moleküllerinin şeklinden esinlenen modüler bir kaplamaya sahip mimari bir formu hayata geçiren enstalasyon, çevredeki seslere karşı bir yalıtım sağlayarak, malzeme ve formun şehre davetkâr bir giriş gerçekleştirmek üzere bir araya geldiği sessiz bir iç mekân yaratıyor.
Humpbacks – Sagmeister & Walsh
Sagmeister & Walsh, mantardan yapılmış yüzen bir yatak tasarladı. Enstalasyon, mantar malzemesinin hafif, yumuşak ve esnek özelliğinin bir yatak için ideal oluşunu vurguluyor.
Cork Bottles – Sagmeister & Walsh
Sagmeister & Walsh’in bir diğer projesi ise mantardan yapılmış ancak cam tıpalara sahip olarak alışılmış şişe tasarımını tersine çeviren bir şişe koleksiyonu.
Life Expectancy – Sagmeister & Walsh
Sagmeister & Walsh’un ‘Life Expectancy’ enstalasyonu şehrin yeraltı geçitlerinden birinin kalitesini artırmak için tasarlandı ve metro tavanı desenli mantar karolarla kaplandı.
Onda – Gabriel Calatrava
Mimar Gabriel Calatrava’nın ‘Onda’ enstalasyonu dışındaki tüm projeler Lizbon’un Rio Tejo nehrinin bir yakasında yer alıyor. Onda ise karşı kıyıdaki Trafaria’da konumlanıyor ve City Cortex programı Kasım ayında sona erdikten sonra da kalıcı olarak kullanılabilecek. Eğlenceli pavyon, mantar zeminden yükseliyormuş gibi görünen dalgalı masalara ve çoklu dalga şekillerinden oluşan pembe bir tavana sahip.
‘City Cortex’ programı kapsamında hayata geçirilen her bir proje mantarın kentsel tasarımdaki potansiyeline dair farklı yorumlar sunuyor. Kenti yaşayan ve dinamik bir organizma olarak gören programda proje çıktıları hakkında bir kitap yayınlanması ve lansmanının Eylül 2024’te New York’ta yapılması planlanıyor.
Fotoğraflar: Ricardo Gonçalves
Kaynaklar: city-cortex.com, amorim.com