Mimarlığın Çuval Teorisi” Yer Alacak
20 Mayıs – 26 Kasım 2023 tarihleri arasında gerçekleşecek olan Venedik Bienali 18. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nda yer alacak projenin belirlenmesi amacıyla yapılan iki aşamalı açık çağrı sonuçlandı. Aslı Çiçek, Prof. Dr. Ayşen Savaş, Neyran Turan, Han Tümertekin ve Ertuğ Uçar’dan oluşan Seçici Kurul’un 24 başvuru arasından yaptığı değerlendirme sonrası, Venedik Mimarlık Bienali Türkiye Pavyonu’nda sergilenecek proje, küratörlüğünü Sevince Bayrak ve Oral Göktaş’ın üstlendiği ‘Hayalet Hikayeleri: Mimarlığın Çuval Teorisi’ oldu.
Seçici Kurul üyeleri, ikinci aşamaya kalan ve her biri farklı içerik ve tasarım kaliteleri barındıran öneriler arasından, mimari ve kentsel tartışmalara özgün bir perspektif getiren Hayalet Hikâyeleri: Mimarlığın Çuval Teorisi projesini, Türkiye’de olduğu kadar dünyada da güncel ve önemli bir soruna odaklanması, zengin bir içerik ve araştırma yöntemi önermesi ve ölçeklerarası yaklaşımıyla yapıdan şehirciliğe kadar uzanan bir ilgi alanı geliştirmesi nedeniyle seçtiklerini açıkladı.
Hayalet Hikâyeleri: Mimarlığın Çuval Teorisi projesi binalarla ilgili kanıksanmış imgeleri ve yaklaşımları sorgulamayı ve geleceğe dair umut verecek önerileri ortaya çıkarmayı amaçlıyor. Ursula K. Le Guin’in Çuval Teorisi’ne dayanarak, son yirmi yılda mimarlık dünyasının geçirdiği köklü değişimden de güç alan sergi içeriği, kaideler üzerinde duran kahraman yapılar yerine, kullanılmayan yapıların hayalet hikâyelerini dinlemeyi öneriyor. Türkiye’nin hemen her şehrinde bulunan bu yapılardan oluşan güncel arşivin kolektif olarak belgelenmesi ve “geleceğin laboratuvarı” olarak ele alınabilecek bu yapıları yıkmak ya da kaderine terk etmek yerine nasıl dönüştürülebileceğine dair araştırmalar projenin ana başlıklarını oluşturuyor.
Venedik Mimarlık Bienali Türkiye Pavyonu’ndaki sergi, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı koordinasyonunda, TC Kültür ve Turizm Bakanlığı katkılarıyla ve TC Dışişleri Bakanlığı himayesinde, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda gerçekleştiriliyor.
20 Mayıs – 26 Kasım 2023 tarihleri arasında Giardini ve Arsenale başta olmak üzere Venedik’teki farklı mekanlara da yayılacak olan Venedik Bienali 18. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin başlığı ‘Geleceğin Laboratuvarı’. Serginin küratörlüğünü 14 Aralık 2021’de Venedik Bienali Yönetim Kurulu tarafından Mimarlık Departmanı’nın sanatsal direktörü seçilen Lesley Lokko üstleniyor.
Lokko’nun önümüzdeki Bienal hakkındaki açıklaması şöyle: ’Yeni teknolojiler, sürekli ortaya çıkıp kaybolurlarken, Dünya’nın anlamak şöyle dursun büyük olasılıkla ziyaret bile etmeyeceğimiz köşelerine filtresiz bakışlar sunuyor. Tabii yakın ile uzağı aynı anda görmek, Du Bois ve Fanon’un meşhur ifadesiyle ‘ikili bilincin’, yani madunlaştırılmış ve kolonize edilmiş her grubun iç çatışmasının bir biçimi. Bu gruplar da yalnızca ‘orada’, yani gelişmekte olan, üçüncü dünya veya Arap önadlarıyla nitelendirilen ülkelerde değil; ‘burada’, yani Küresel Kuzey’in metropolleri ve manzaralarında da çoğunluğu oluşturuyor. Avrupa’da azınlıklardan ve çeşitlilikten bahsediyoruz, oysa Batı’nın azınlıkları dünyada çoğunluk. Bu gezegende eşitlik, ırk, umut ve korkunun birleştiği, bütünleştiği tek bir yer var, o da Afrika. Antropolojik açıdan bakarsak, hepimiz Afrikalıyız. Afrika’nın başına gelenler de hepimizin başına geliyor.’
Lokko, mimarların kritik sorumluluğuna da vurgu yapıyor: ‘Mimarların eşsiz bir fırsatı var. ortaklaşa daha eşitlikçi ve iyimser bir gelecek hayal etmemize yardımcı olan iddialı ve yaratıcı fikirler öne sürmek.’
Venedik Bienali 18. Uluslararası Mimarlık Sergisi hakkında ayrıntılı bilgiye İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı’nın web sitesinden ulaşabilirsiniz: iksv.org