Avrupa’nın en köklü kültür programlarından biri olan Avrupa Kültür Başkenti (ECoC),1985 yılından bu yana, kıtadaki kültürel çeşitliliği kutlamak ve tanıtmak amacıyla bugüne kadar 60’tan fazla şehri kültür başkenti olarak seçti. Bu girişimle, kültürü kentlerin uzun vadeli gelişim stratejilerinin merkezine yerleştirmek amaçlanırken aynı zamanda mimarlık, kamusal alan ve toplumsal yaşam arasındaki ilişkiyi yeniden düşünmek için alan açılıyor. Avrupa Kültür Başkentleri, unvanın verileceği yıldan dört yıl önce resmi olarak belirleniyor; böylelikle uzun vadeli bir kültür stratejisi oluşturmak, Avrupa ortaklıkları kurmak ve uygun altyapının hazır olmasını sağlamak için zaman tanınıyor. Bu unvan, şehirler için geçici bir vitrin olmanın ötesinde, kültür aracılığıyla uzun vadeli bir kentsel ve toplumsal dönüşüm fırsatı sunarak şehirlerin uluslararası alanda görünürlüğünün artmasını sağlıyor. 2026 yılı için bu fırsata sahip olan iki şehir, Finlandiya’dan Oulu ve Slovakya’dan Trenčín oldu.
Her yıl genellikle iki şehrin seçildiği Avrupa Kültür Başkentliği programı, Avrupa Birliği’nin kültürel çeşitliliğini kutlamayı, ortak bir kültürel alan duygusunu güçlendirmeyi ve kültürün kentsel gelişimdeki rolünü görünür kılmayı hedefliyor. Seçim süreci, Avrupa Komisyonu tarafından yürütülen uzun soluklu ve çok katmanlı bir değerlendirme sürecine dayanıyor. Şehirler, altı yıl öncesinde genellikle Kültür Bakanlıkları aracılığıyla başvuru çağrısı yayınlıyorlar. Ön seçim aşamasında kültür ve kültür odaklı kentsel gelişim alanlarında bağımsız uzmanlardan oluşan bir panel tarafından değerlendirilerek kısa liste belirleniyor. Tüm incelemelerin ardından seçilen şehir, Avrupa Kültür Başkenti olarak ilan ediliyor.
Oulu
Finlandiya’nın kuzeybatı kıyısında, Kuzey Kutup Dairesi yakınlarındaki Oulu Nehri’nin ağzında yer alan Oulu, 2026 kültür yılı için temasını “Cultural Climate Change” (Kültürel İklim Değişimi) olarak belirledi. Bu tema etrafında düzenlenecek programda; insanların sosyal, kültürel, sanatsal, politik, mekansal ve sanal boyutlardaki alışkanlıklarının kent yaşamı üzerinden şekillendirilmesi amaçlanıyor. Yıl boyunca yaklaşık 500 etkinliğin düzenleneceği program, kültürü gündelik hayatın merkezine yerleştirerek sanat üretimini kamusal alana yaymayı ve kuzey coğrafyasının potansiyelini yeniden tanımlamayı hedefliyor. “Cesur İç Bölge”, “Havalı Kontrastlar” ve “Vahşi Şehir Üç” adlı üç ana tema etrafında şekillenecek program, 16-18 Ocak tarihleri arasında üç gün sürecek bir kış şehri festivali ile başlayacak.
Detaylı bilgi için: https://oulu2026.eu/en/
Trenčín
Slovakya’nın tarihi kentlerinden olan Trenčín, 2026’ya “Awakening Curiosity” (Merakı Uyandırmak) temasıyla hazırlanıyor. Bu tema, kentin geçmişi ile geleceği arasında yeni bağlar kurmayı hedefliyor. Orta Çağ’dan günümüze uzanan kentsel dokusu ve kökeni Roma dönemine dayanan kalesiyle Trenčín, kültürü bir keşif pratiği olarak ele alıyor.
Sanat, zanaat ve yaratıcılığı kutlayan bir etkinlik programıyla Trenčín, yerel toplulukları sürece dahil eden projeler etrafında şekilleniyor. Kent, kültür başkentliğini yalnızca turistik bir fırsat olarak değil; yerel kimliğini yeniden tanımlama ve görünür kılma aracı olarak kullanmayı amaçlıyor.
Detaylı bilgi için: https://www.trencin2026.eu/en/home/