Hollanda merkezli mimarlık ofisi MVRDV, Ermenistan’daki Gagarin Vadisi’ni sürdürülebilir tarım ve ekoturizm ile kendi kendine yetebilen bir alan haline getirmeyi hedefliyor.
Gagarin Vadisi, Kafkasya’nın en büyük gölü olan Sevan Gölü’nün yakınında, başkent Erivan’a ise sadece 50km uzaklıkta yer almaktadır. 34.000 hektarlık bir alana yayılan vadi, ismini ünlü kozmonot Yuri Gagarin’den alır. Alan farklı parsellerden meydana gelmekte ve bu parçalı görünüm vadinin karakteristik özelliklerinden birini oluşturmaktadır. Alanın üçte birinin sahibi yerel halk olduğu için geleceğe dönük kararlar alınırken onların çıkarlarının da gözetilebileceği bir planlama yapılmaya çalışılmıştır. Vadi şimdiki hali ile çevre köylerdeki konutlar göz önünde bulundurulduğunda yaklaşık olarak 11.000 kişi tarafından yerleşim yeri olarak kullanılmaktadır. MVRDV’nin planında ise vadiye 12.000 yeni konut birimi ve tarımsal eğitim verilmesi için küre formunda bir yapı önerilmektedir. Projenin hayata geçirilmesindeki önemli motivasyonlardan biri de vadiyi gelecek sakinleri ve turistik ziyaretçiler için cezbedici bir yer haline getirmektir.
MVRDV’nin kurucu ortağı Winy Maas’ın proje hakkındaki açıklaması şöyle: ‘Bölge, adını dünyanın yörüngesine ilk giren insan olan Yuri Gagarin’den almıştır. O da diğer birçok astronotun yaptığı gibi dünyanın hassaslığına ve ekstra özen gösterilmesi gereken bir ev olduğuna vurgu yaptı. Ben de bu endişeyi taşıyorum: biyoçeşitliliği teşvik etmek, su sistemini ve ekosistemi geliştirmek Gagarin Vadisi’nin ve dünyanın geleceği için büyük önem taşıyor. Vadi, yakında orada yeşerecek 10.000 tür için bir test alanı gibi görülebilir ve bu durum bölgeye cennet bahçesi görünümü kazandırabilecek bir zenginlik.’
Öneri, vadinin tarihine duyulan saygıyı göstermek adına 10.000 mevcut parselin mozaik özelliğini tasarımın merkezi haline getiriyor. Atılacak adımlar vadide hali hazırda var olan yolları korumak ve güçlendirmekle başlıyor. Sonraki etapta çevre köyleri birbirine bağlamak için bölgeye bir yürüyüş ve bisiklet yolu ağının eklenmesi planlanıyor. Peyzajın görsel olarak daha çekici hale gelmesi ve ekonomik olarak da çeşitlilik sağlanması adına planlamada her bir parsele farklı bir tür ekilmesi tercih ediliyor. Hrazdan Nehri’nin genişletilmesi ve restore edilmesi bölgenin geleceğe dair vizyonunun büyük bir parçasını oluşturuyor ve bu adımla su sisteminin çok daha verimli bir hale getirilmesi hedefleniyor.
Vadideki birkaç köy kimileri Sovyet döneminden kalma yapılara sahiptir. Bu yapılar, yeni proje ile mümkün olduğunca az inşaat malzemesi kullanılması konusundaki hassasiyetle doğru orantılı olarak dönüştürülecekler. Yeni inşa edilecek yeşil çatılı evler ise ilhamını geleneksel Ermeni çiftlik evlerinden alacak. Bu yeni ve sürdürülebilir konutların bölgeyi genç nüfus için de çekici hale getirmesi bekleniyor.
MVRDV’nin bu projede ortaya koyduğu vizyon, Ermenistan’ın ülke politikası ile de oldukça uyuşuyor. Proje, Ermenistan’ın 2026 yılına kadar ülkeye yılda 2.5 milyon turist çekme hedefini gerçekleştirmeye katkıda bulunmayı amaçlıyor.
Lokasyon: Gagarin, Ermenistan
Mimar: MVRDV
Görseller: www.mvrdv.nl
Kaynak: www.mvrdv.nl