Sanatçı Richard Serra Hayatını Kaybetti

Heykel sanatının sınırlarını zorlayan Amerikalı sanatçı Richard Serra 85 yaşında hayatını kaybetti. Serra, devasa kıvrımlı oksitlenmiş çelik heykelleriyle tanınıyordu. En bilinen işleri arasında Bilbao Guggenheim Müzesi’nin ana salonunu dolduran 1,034 tonluk ‘The Matter of Time’ yer alıyor. Sanatçının hayata geçirdiği ağır eserler, kuruldukları alanları radikal bir şekilde dönüştürmeleriyle ve genellikle izleyicilerinde fiziksel bir tepki uyandırmalarıyla öne çıkıyor. Serra bir zamanlar sıra dışı işleri hakkında ‘Ben mümkün olanın sınırlarında çalışıyorum’ açıklamasını yapmıştı.

1939’da San Francisco’da doğan Serra, çocukken bir geminin suya indirilmesinden ilham aldı ve annesi tarafından çizime teşvik edilerek Yale’de güzel sanatlar okudu. Serra’nın sanat hayatının dönüm noktalarından birisi İspanya’da gerçekleşti. Sanatçı, Diego Velázquez’in Las Meninas adlı tablosunu görünce, sanat hakkında bildiği her şeyi yeniden gözden geçirmeye başladı ve bu andan itibaren izleyiciyi sanatının gerçek konusu olarak görmeye başladı.

1960’ların büyük bir kısmını New York’un yeraltı sanat sahnesinde geçirdi ve lateks, neon ve erimiş kurşun gibi geleneksel olmayan malzemelerle çalıştı. Ancak 1970’lerin sonunda Serra, izleyicinin perspektifiyle oynamak istediği noktaya doğru ilerledi ve bunun için bir odayı çelik bir levha ile ikiye böldüğü “Strike: To Roberta and Rudy” adlı eseriyle bir çıkış yakaladı.

1981’de, ‘Tilted Arc’ Manhattan’ın Federal Plaza’sına yerleştirildiğinde, 36.5 metre uzunluğundaki paslanmış çelik heykel, bir kesim tarafından çirkin bulundu ve sert eleştirilere maruz kaldı. 1985’te yapılan bir kamu duyurusu sırasında, bir jüri heyeti heykelin kaldırılmasına karar verdi. Serra, bu kararı ABD hükümetine dava etti ancak başarısız oldu. Eser üç parçaya kesildi ve Brooklyn’deki bir depoya kaldırıldı. ‘Sanatın hoşa gitmekle ilgili olduğunu düşünmüyorum,’ diyen Serra, heykelin kaybını ailede bir ölüme benzeterek şikayetini dile getirdi. Ancak zaman geçtikçe halk, endüstriyel çağa ve çocukluk gemi fabrikalarına gönderme yapan devasa çelik çalışmalarına ısındı.

1994-2005 yılları arasında Guggenheim Müzesi Bilbao için yaptığı sekiz heykel – ‘The Matter of Time’, kariyerini belirleyen işi haline geldi. Heykellerin kurulmasından iki yıl sonra, Serra, New York Modern Sanat Müzesi’nde ikinci retrospektifini aldı. Çalışmaları, İzlanda’dan Katar’a ve Yeni Zelanda’ya kadar dünyanın dört bir yanındaki müzelerde sergilendi. Serra, ölümüne kadar ABD’de en tanınmış yaşayan heykeltraş olarak kabul edildi.

Richard Serra, 85 yaşında aramızdan ayrıldı ancak devasa çelik yapıtları ve sanata getirdiği yeni bakış açılarıyla sonsuza dek hatırlanacak.