Hindistan’ın mimarlık alanında en etkili isimlerinden biri olarak kabul gören merhum Pritzker ödüllü mimar Balkrishna Doshi’nin son mimari mirası Doshi Retreat’in yapımı tamamlandı. Almanya’nın Weil am Rhein kentindeki Vitra Kampüsü’nde bulunan yapı, Balkrishna Doshi, mimarın torunu Khushnu Panthaki Hoof ve torununun eşi Sönke Hoof’un iş birliğinde tasarlanmış. Hint maneviyatından ve ses ile sessizliğin meditatif özelliklerinden ilham alan tasarım, ziyaretçileri mekân, ışık ve akustik üzerinden çok katmanlı bir duyusal deneyime davet ediyor.
Doshi Retreat, aynı zamanda mimarın Hindistan dışında tamamladığı ilk projesi. Proje, Vitra’nın Onursal Başkanı Rolf Fehlbaum’un Hindistan’daki Modhera Güneş Tapınağı’nda deneyimi ardından Doshi’ye yönelttiği bir teklifle hayat buluyor.
Doshi Retreat’in mimari kurgusu, mimarın bir zamanlar gördüğü birbirine dolanan iki kobra yılanı rüyasından esinleniyor. Bu vizyon, yenilenme, uyanış ve dönüşümün simgesel ifadesi olarak tasarımın merkezine yerleşmiş. İç içe geçen, zaman zaman yer seviyesinin altına inen ve kıvrılarak ilerleyen iki yol, ziyaretçiyi hem beden hem zihin farkındalığını artıran bir yolculuğa çıkarıyor.
Kundalini’nin manevi felsefesinden de etkilenen tasarım, Doshi Retreat’in mekânsal kurgusuna derin bir anlam katıyor. Sanskritçe’de “kıvrılmış” ya da “spiral” anlamına gelen Kundalini, omurganın tabanında uyuduğuna inanılan ve uyanıp yükseldiğinde bireyde dönüşüm yaratan gizli bir enerjiyi temsil ediyor. Doshi ve ortakları, bu kavramı yalnız bir sembol olarak değil, mekâna yön veren bir hareket olarak ele almış.
Doğu tapınaklarında veya Hristiyan kutsal mekanlarında bulunan duyusal ortamlarla benzerlik gösteren ses, Doshi Retreat’te de önemli bir rol oynuyor. Yollar boyunca yerleştirilen akustik girintilerden yükselen gong ve flüt sesleri, adımlarla bütünleşen hafif bir titreşim yaratıyor; doğa, ses ve mekân arasında meditasyon benzeri bir ritim oluşuyor.
Dolambaçlı patikalar, ziyaretçiyi organik formdaki tefekkür odasına ulaştırıyor. Merkezdeki el dövmesi pirinç mandala, tavandaki açıklıktan süzülen ışığın hareketiyle sürekli değişen desenler yaratıyor.
Yapının tamamı, düşük emisyonlu ve hava koşullarına dayanıklı çelikten üretilmiş. Bu malzeme, yapıya yaşayan bir karakter katarken, kıvrımlı geometrisi her adımda yeni bir perspektif sunuyor. Malzemenin duyusal ve görsel zenginliği, tasarımın dönüşüm temasını mimari bir dille pekiştiriyor.
Yapı, Balkrishna Doshi’nin alçakgönüllülük ve uyumla şekillenen tasarım felsefesini yansıtarak Vitra Kampüsü’nün değişen peyzajında zarif bir iz bırakıyor.
Proje Yılı: 2025
Lokasyon: Weil Am Rhein, Almanya
Mimar: Balkrishna Doshi + Khushnu Panthaki Hoof & Sonke Hoof
Fotoğraflar: Julien Lanoo, Marek Iwicki, Dejan Jovanovic