1977 yılında tasarlanan Mastaba, Christo-Jean Claude ikilisinin en unutulmaz işleri arasında yer alıyor. Şimdilerde ise bu eser, Abu Dabi’de, şehrin yaklaşık 160 kilometre güneyindeki Liwa Çölü’nde inşa edilecek olmasıyla tekrar gündemde. 45 yılın ardından ve Christo’nun vefatının üzerinden neredeyse iki yıl geçtikten sonra, Mastaba nihayet kalıcı bir sanat eseri olarak hayata geçirilecek. 1960’lardan bu yana geçici enstalasyonlar yapan meşhur ikilinin imzasını taşıyan yegane kalıcı eser Mastaba olacak. Eserin amaçlarından biri ‘parlak ve canlı renklerden İslam mimarisini yansıtan bir mozaik’ oluşturmak. Devasa enstalasyonun inşasının hükümet onayı alındıktan sonra en az 3 yıl sürmesi planlanıyor. 410.000 renkli varil ile inşa edilecek Mastaba, tamamlandığında dünyanın hacim olarak en büyük çağdaş heykeli olacak. Karşılaştırma yapmak gerekirse, 150 metre yüksekliğe ve 300 metre uzunluğa sahip eser hayata geçirildiğinde Büyük Giza Piramidi’nden daha çok yer kaplayacak.
Mastaba projesine ait fotoğraflar ve orijinal işlerden oluşan bir seçki şu anda Abu Dabi Müzik ve Sanat Vakfı (ADMAF) tarafından sergileniyor. Christo’nun vefatının ardından yeğeni Vladimir Yavachev’in yönetiminde ofis, kısa zaman önce de L’Arc de Triomphe Wrapped isimli enstalasyon ile Paris’in en büyük anıtlarından birini tamamen kumaş ile kaplayarak oldukça ses getirmişti. Christo-Jean Claude’un sıra dışı vizyonunu devam ettiren ve gelecekte yapmayı düşündükleri projeleri hayata geçiren Yavachev, Mastaba ile de ikilinin en büyük hayallerinden birini gerçekleştirmiş olacak.
2018 yılında Christo, Serpentine Galeri ile iş birliği içerisinde London Mastaba’yı Serpentine Gölü’nün üzerinde geçici bir sanat eseri olarak sergiledi. Şimdilerde hayata geçirilmesi planlanan Mastaba’yı anımsatan projeyi tamamen kendisi finanse eden sanatçı, gerekli parayı kendi orijinal sanat eserlerini satarak elde etti. Enstalasyon için gereken 7506 fıçının hepsini kendi boyayan Christo, bu çabasını sanatla olan ilişkisine bağlıyor: ‘Bu yüzden sevdiğimiz işleri yapıyoruz. Kimse benden mastaba yapmamı istemedi, tüm kararları biz aldık. Bu, durdurulamaz sanat tutkusunun bir sonucu.’
Christo ve Jeanne-Claude bu devasa kamusal sanat eserini 1977 yılında hayal etti. 1979 yılında gerçekleştirdikleri Birleşik Arap Emirlikleri ziyaretlerinde ise çelik varillerin renk ve konumlarını seçtiler. Mastaba, sanatçıların diğer tüm projeleri gibi kendi kendini finanse edecek. Eserin yapısal fizibilite çalışmaları 2007-2008 yılları arasında Japonya’nın Tokyo kentinde yer alan Hosei Üniversitesi tarafından yapıldı. Çalışmaya göre teknik olarak en sağlam teklif en alt varil tabakasının ve altta bulunan katmanın yere düz bir şekilde monte edilmesi olarak sunuldu. On adet yükseltici kule ile tüm yapının raylar üzerinde iki hafta gibi bir süre içerisinde istenilen konuma getirilebileceği öngörülüyor.
Christo’nun unutulmaz bir sözü ile yazıyı bitirelim: ‘Güzellik, bilim ve sanat her zaman galip gelecektir’.
Fotoğraflar: Wolfgang Volz
Kaynak: designboom.com, archdaily.com, divisare.com